Παρασκευή 13 Ιουνίου 2014

Η εξορία των βιβλίων

Στη Νέα Παραλία, από το Ναυτικό Ομιλο Θεσσαλονίκης μέχρι την Μπότσαρη, λειτουργεί από την περασμένη εβδομάδα το Φεστιβάλ Βιβλίου που για περισσότερα από 30 χρόνια οργανώνει ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βορείου Ελλάδος. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συνδέσμου, Μπάμπη Μπαρμπουνάκη, το φετινό φεστιβάλ άλλαξε την τελευταία στιγμή χώρο. Ενώ είχε προγραμματιστεί να επιστρέψει δίπλα στο Λευκό Πύργο απ' όπου «εξορίστηκε» πριν από μερικά χρόνια για να ολοκληρωθούν τα έργα της ανάπλασης, ο δήμος το… μετάνιωσε και υπέδειξε το Ναυτικό Ομιλο. Οπως λέει ο κ. Μπαρμπουνάκης, η δικαιολογία του Γιάννη Μπουτάρη ήταν ότι πρόκειται για μία εμπορικού χαρακτήρα διοργάνωση, αφού τα βιβλία πωλούνται, τζίρος γίνεται, κέρδη καταγράφονται, αλλά ο χώρος παραχωρείται δωρεάν.
Σε μια περίοδο τόσο μεγάλης οικονομικής κρίσης και με δεδομένο ότι οι Ελληνες δεν είναι Φινλανδοί να διαβάζουν καθημερινά επί ώρες, η στάση αυτή του δημάρχου -αν ισχύουν όσα ισχυρίζεται ο Μπαρμπουνάκης- είναι πολύ σκληρή. Με τα δημόσια κονδύλια για τη στήριξη του βιβλίου σχεδόν μηδενισμένα το μόνο που απομένει ως κάποιου τύπου «ασπίδα» για τον εκδοτικό χώρο είναι οι κανονιστικές παρεμβάσεις, όπως, για παράδειγμα, η δωρεάν παραχώρηση δημόσιου χώρου στα φεστιβάλ βιβλίου. Η πλατεία Αριστοτέλους, αν είναι δυνατόν, ώστε ο τζίρος να μεγιστοποιηθεί. Η κυκλοφορία βιβλίων –όπως και εφημερίδων -είναι θέμα πολιτισμού για μια κοινωνία. Ο ίδιος ο Γιάννης Μπουτάρης έχει υποστηρίξει αυτή την άποψη στο Δημοτικό Συμβούλιο κι έχει απόλυτο δίκιο.
Είναι πιθανό πίσω από την άρνηση του δημάρχου να κρύβονται αισθητικοί λόγοι. Οι τέντες, οι καντίνες, οι πλανόδιοι και ό,τι συνεπάγεται μια τέτοιου χαρακτήρα διοργάνωση, στο πιο κεντρικό σημείο της παραλίας ίσως δε συνάδει για ορισμένους με την ατμόσφαιρα της αναπλασμένης νέας παραλίας. Σε αυτήν την περίπτωση με συνεργασία και καλή θέληση κάποια λύση θα είχε βρεθεί. Αλλωστε, και χωρίς το Φεστιβάλ Βιβλίου η εικόνα στο συγκεκριμένο σημείο της παραλίας –μπροστά στο Λευκό Πύργο- δεν είναι κάποιες στιγμές η καλύτερη δυνατή. Ξεκινώντας από τα τριτοκοσμικά καραβάκια – μπαρ που φορτώνουν και ξεφορτώνουν κόσμο εκεί ακριβώς, μέχρι τους πλανόδιους του παρεμπορίου που απλώνουν την πραμάτεια τους οπουδήποτε στη μέση της παραλίας χωρίς κανείς να τους ενοχλεί.

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΗΤΡΑΚΗ

Φεστιβάλ πολιτισμού

Παρά τα μπουρίνια και τη μετακίνησή του από το χώρο του Λευκού Πύργου στον Ιστιοπλοϊκό Ομιλο Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Βιβλίου συνεχίζει να λειτουργεί με επιτυχία και να κατέχει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των Θεσσαλονικιών. Στον καθένα μπορεί να αρέσει ξεχωριστά, για διαφορετικούς λόγους. Ολοι όμως συμφωνούν για την αναγκαιότητα της ύπαρξής του. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει διαφορετικά, αφού φέτος συμπλήρωσε 33 χρόνια παρουσίας στην πόλη μας και εδώ κρατώ με συγκίνηση την ευχή του καλού φίλου του βιβλίου, δημοσιογράφου Αντώνη Οραήλολγου: «Μπάμπη, να είσαι γερός, για να το πραγματοποιήσεις ακόμη 30 χρόνια».
Σε κάποιους ενδεχομένως να μην αρέσει και να έχουν αντιρρήσεις για τη λειτουργία του, χαρακτηρίζοντάς το άστοχα εμπορικό είδος, δήλωση εντελώς ακυρωτική για τις χιλιάδες πολιτιστικές εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί όλα αυτά τα χρόνια στο πλαίσιο της λειτουργίας του. Πιθανόν η απαξία να μην έχει να κάνει μόνο με το φεστιβάλ και τη μαζική, καθολική συμμετοχή του κόσμου κάθε φορά, αλλά και με το ίδιο το βιβλίο. Αλλωστε, εάν βρεθεί κανείς στο Φεστιβάλ Βιβλίου, με όλους τους εκδοτικούς οίκους παραταγμένους στη σειρά, ένα πράγμα μπορεί να διαπιστώσει: πόσο λίγο έχει διαβάσει στη ζωή του. 
Σκέφτομαι το φίλο μου Οδυσσέα Χατζόπουλο (εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ), που συμμετέχει όλα αυτά τα χρόνια, τον απίστευτο αριθμό (περισσότερους από 1.000 τίτλους) που έχει εκδώσει, διαμάντια της ελληνικής γραμματείας, έργο ζωής που θα χρειαζόταν πολλά φεστιβάλ παράλληλα για να φιλοξενήσει όλα αυτά τα έργα. 
Εχουμε προσφέρει ως Σύνδεσμος Εκδοτών Βόρειας Ελλάδος αδιαμφισβήτητα πάρα πολλά στο χώρο του Πολιτισμού. Εχουμε πάρει επίσης πάρα πολλά από τον κόσμο, που καμιά ποσοτική μέτρηση δεν μπορεί να τα ζυγίσει. Ισως γιατί κάποιες σχέσεις εμπνέονται, δημιουργούνται και στεριώνουν κατά μαγικό τρόπο, υποδηλώνοντας έτσι και την ομορφιά της ζωής.